Lúc sinh thời, Bác Hồ kính yêu luôn yêu thương tha thiết những thế hệ thiếu nhi Việt Nam. Tình cảm yêu thương của Bác ví như trăng rằm luôn tỏa sáng trên bầu trời, chiếu rọi khắp nơi, dù chốn phố phường đông đúc hay làng quê tĩnh lặng, kể cả chốn rừng núi xa xôi hẻo lánh. Tình thương yêu của Bác thể hiện rõ nhất đối với các thế hệ thiếu nhi, là cứ mỗi dịp Tết trung thu, Bác lại có những vần thơ đầy ắp yêu thương gửi cho các cháu trên khắp mọi miền tổ quốc.
Sau những năm tháng dài bôn ba tìm đường cứu nước, năm 1941, Bác Hồ trở về đất nước để trực tiếp lãnh đạo cách mạng, chuẩn bị giai đoạn cao trào đấu tranh giải phóng dân tộc. Nhân dịp Tết Trung thu 1941 đến gần, ngày 21/9/1941 Bác đã viết bài thơ thể hiện sự yêu thương và quan tâm sâu sắc của mình đối với thế hệ măng non của đất nước trong hoàn cảnh lúc đó:
Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan
Chẳng may vận nước gian nan
Trẻ em cũng phải lầm than cực lòng...
Trong bài thơ, Bác nêu rõ: Là con trẻ, các cháu như “búp trên cành, biết ăn chơi, biết học hành là ngoan”. Tuy nhiên vì đất nước rơi vào cảnh nô lệ, lầm than nên các cháu phải chịu nhiều khó khăn, vất vả. Do đó nhân dân ta phải đứng lên đánh đuổi giặc để cứu nước cứu nhà. Các cháu cũng cố gắng góp sức vào công cuộc kháng chiến kiến quốc:
Vậy nên trẻ em nước ta
Phải đoàn kết lại để mà đấu tranh
Người lớn cứu nước đã đành
Trẻ em cũng góp phần mình một tay…
Vâng lời dạy của Bác dạy, Trẻ em khắp cả nước đã nhiệt liệt hưởng ứng nô nức cùng cha anh tham gia công cuộc kháng chiến, nhiều tấm gương yêu nước của thiếu niên nhi đồng đã xuất hiện, tiêu biểu cho tinh thần đấu tranh của thiếu nhi Việt Nam như: Kim Đồng, Vừ A Dính, đội du kích thiếu niên Bát Sắt… góp phần không nhỏ vào đấu tranh giành độc lập nước nhà...
Sau thắng lợi của Cách mạng cách mạng Mùa thu Tháng Tám 1945. Dịp Tết trung thu độc lập đầu tiên của đất nước, Bác Hồ đã không quên viết thư tới các cháu thiếu nhi cả nước, thể hiện tình yêu thương và lòng quan tâm, tin tưởng sâu sắc vào thế hệ trẻ của một đất nước độc lập. Bác nhấn mạnh trong thư: “Non sông Việt có trở nên vẻ vang hay không. Dân tộc Việt có bước tới đài vinh quang để sánh vai các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn vào công học tập của các cháu...”.
Tết Trung thu năm 1946, đây là giai đoạn cách mạng nước ta đang trong thời kỳ đấu tranh đầy gian khổ khó khăn. Mặc dù bận trăm công ngàn việc to tát, quan trọng của đất nước, Bác vẫn đau đáu bên lòng niềm tin yêu, sự nhớ thương các cháu. Bác đã viết những vần thơ động viên, nhắc nhở các cháu tiếp nối truyền thống lịch sử hào hùng của cha ông:
Bác mong các cháu chăm ngoan
Mai sau gìn giữ giang sơn Lạc Hồng
Sao cho nổi tiếng Tiên Rồng
Sao cho tỏ mặt nhi đồng Việt Nam
Trong những bài thơ trung thu viết cho thiếu nhi, chúng ta không thể quên được những dòng thơ Bác viết vào dịp Trung thu 1951, với những câu thơ đầy cảm động, tha thiết, đậm đà nỗi lòng của Người:
Trung thu trăng sáng như gương
Bác Hồ ngắm cảnh nhớ thương nhi đồng
Sau đây Bác viết mấy dòng
Gửi cho các cháu tỏ lòng nhớ thương...
Trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp sắp kết thúc thành công, Tết Trung thu năm 1953, trước tin tức thắng trận khắp các chiến trường báo về, mà trong đó có sự đóng góp không nhỏ của các cháu thiếu nhi, Bác Hồ đã không giữ niềm vui ấy cho riêng mình, Bác hồ hởi chia sẻ niềm vui với tất cả các cháu thiếu nhi:
Khắp nơi Nam, Bắc, Tây, Đông
Được tin thắng trận cờ hồng tung bay
Các cháu vui thay
Bác cũng vui thay
Thu sau so với thu này vui hơn.
Trong cuộc đấu tranh chống Mỹ cứu nước, thời kỳ đầu cách mạng miền Nam còn gian khổ khó khăn, Tết Trung thu năm 1956, Bác Hồ đã viết thư cho các cháu thiếu nhi miền Nam, thể hiện lòng nhớ thương sâu sắc của Người và nhấn mạnh Bác cháu sẽ có ngày sum họp:
Ai yêu các nhi đồng
Bằng Bác Hồ Chí Minh
Tính các cháu ngoan ngoãn
Mặt các cháu xinh xinh
Mong các cháu cố gắng
Thi đua học và hành
Tuổi nhỏ làm việc nhỏ
Tùy theo sức của mình…
Các cháu hãy xứng đáng
Cháu Bác Hồ Chí Minh.
Sau đó, dịp Tết Trung thu năm 1958, Bác còn nhắc lại ước mơ cháy bỏng của Người, cũng như của toàn thể thiếu nhi Việt Nam:
Bắc, Nam sẽ sum họp một nhà
Bác cháu ta gặp mặt trẻ già vui chung
Nhớ thương các cháu vô cùng
Mong sao mỗi cháu là một anh hùng thiếu nhi...
Đáp lại lòng mong mỏi của Người, quân dân khắp cả nước, trong đó có các cháu thiếu nhi đã đoàn kết một lòng, dũng cảm đấu tranh góp phần làm nên đại thắng lịch sử mùa Xuân 1975, thống nhất đất nước, như Bác hằng mong mỏi...
Hơn 50 năm qua Bác Hồ kính yêu đã đi xa, nhưng tình thương yêu bao la của Bác vẫn dành trọn cho những thế hệ thiếu niên, nhi đồng Việt Nam, như ánh trăng rằm vĩnh viễn tỏa sáng trên bầu trời quê hương, không bao giờ phai nhạt. Những vần thơ của bác mỗi độ thu về, lại vang lên trong tâm khảm mỗi người con dân Việt, mỗi tâm hồn các cháu thiếu nhi, động viên các cháu cố gắng học hành chăm ngoan, mai sau lớn lên trở thành những công dân có ích cho quê hương, đất nước.
