Tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ dành cho dạy học chuyên ngành Thanh nhạc

PV: Xin chị cho biết lý do chị cùng các đồng nghiệp bắt tay vào biên tập “Tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ dành cho dạy học chuyên ngành Thanh nhạc”?

NSƯT Hương Giang: Âm nhạc dân ca luôn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng người dân Việt Nam, không chỉ bởi giá trị văn hóa mà còn vì những câu chuyện, tâm tư sâu sắc mà nó chuyển tải. Trong đó, dân ca Nam Bộ, với những giai điệu phong phú và lời ca chân chất, đã trở thành một phần không thể thiếu trong di sản văn hóa nghệ thuật quốc gia. 

Nhằm đáp ứng nhu cầu giảng dạy âm nhạc dân ca trong chương trình học, "Tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ dành cho dạy học chuyên ngành Thanh nhạc” cần được biên soạn. Tài liệu này, được kỳ vọng sẽ cung cấp một tài liệu thống nhất, dễ tiếp cận và khai thác cho cả giáo viên và sinh viên chuyên ngành Thanh nhạc. 

Tuyển tập này không chỉ đơn thuần là việc sưu tầm các ca khúc, mà còn khẳng định giá trị của dân ca Nam Bộ trong việc giáo dục nghệ thuật. Dân ca Nam Bộ là một bộ phận quan trọng của âm nhạc dân gian truyền thống Việt Nam, từ lâu đã được công nhận và yêu thích. Giai điệu và nội dung của các ca khúc này không chỉ phong phú mà còn thể hiện sâu sắc bản sắc văn hóa, con người và vùng đất Nam Bộ.

Trong những năm qua, Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội đã thể hiện sự quan tâm mạnh mẽ đến việc nâng cao chất lượng đào tạo thanh nhạc, điển hình là việc phát huy các giá trị dân ca từ nhiều vùng miền. Nhà trường đã có nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy sinh viên tiếp cận gần hơn với âm nhạc dân ca, nhằm gìn giữ và phát triển các loại hình nghệ thuật truyền thống. Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là hiện nay, Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội và hầu hết các trường đào tạo nghệ thuật khác vẫn chưa có một tài liệu có tính hệ thống và toàn diện về ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ.

Trong bối cảnh nghệ thuật ngày càng đa dạng và phát triển, việc trang bị cho sinh viên những kỹ năng cần thiết là điều hết sức quan trọng. Đặc biệt, đối với sinh viên chuyên ngành Thanh nhạc, việc biên tập tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ không chỉ đơn thuần là cung cấp tài liệu học tập, mà còn mở ra cơ hội quý giá để nâng cao kỹ năng biểu diễn và cảm thụ âm nhạc.

Tuyển tập này sẽ cung cấp cho sinh viên một nguồn tài liệu phong phú, giúp họ có cái nhìn tổng quát hơn về âm nhạc dân ca Nam Bộ. Những ca khúc này không chỉ để giải trí mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa, lịch sử sâu sắc. Việc hiểu biết về nguồn gốc và ý nghĩa của các tác phẩm này sẽ giúp sinh viên phát triển khả năng cảm thụ âm nhạc một cách sâu sắc hơn. Sinh viên sẽ có cơ hội khám phá chất liệu âm nhạc dân ca, từ đó rút ra những bài học quý giá trong quá trình học tập và thực hành biểu diễn.

Đặc biệt, việc nghiên cứu và làm quen với âm nhạc dân ca Nam Bộ sẽ giúp sinh viên phát triển khả năng sáng tạo nghệ thuật. Các ca khúc trong tuyển tập không chỉ là những tác phẩm để thể hiện mà còn là nguồn cảm hứng để sinh viên làm mới chúng trong quá trình học tập. Họ có thể tự do thể hiện những phiên bản mới của các ca khúc, hoặc kết hợp và pha trộn giữa âm nhạc hiện đại và dân ca Nam Bộ. Việc này không chỉ giúp họ tạo ra những sản phẩm nghệ thuật độc đáo mà còn góp phần làm phong phú thêm nền văn hóa nghệ thuật nước nhà.

PV: Vậy với tư cách là người Chủ biên "Tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ" chị đánh giá như thế nào về việc đóng góp của tài liệu này đổi với công tác bảo tồn và phát huy bản sắc âm nhạc truyền thống trong dòng chảy âm nhạc hiện đại?

NSƯT Hương Giang: Âm nhạc truyền thống, đặc biệt là âm nhạc dân ca của các vùng miền, là một kho tàng văn hóa quý giá chứa đựng tâm hồn và bản sắc dân tộc. Việc biên tập và công bố "Tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ" không chỉ là một hoạt động nghệ thuật đơn thuần mà còn là nỗ lực mạnh mẽ trong việc bảo tồn và phát huy giá trị âm nhạc dân gian, đồng thời tạo ra một cầu nối giữa thế hệ hiện tại và các giá trị văn hóa truyền thống.

Tuyển tập này sẽ góp phần kích thích sự quan tâm từ phía công chúng và thị trường âm nhạc. Khi những ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ được đưa vào ánh sáng, không chỉ những người yêu âm nhạc mà cả những nhạc sĩ, nghệ sĩ trẻ sẽ có cơ hội tìm hiểu, khai thác và sáng tạo từ những chất liệu quý giá này. Qua đó, tuyển tập không chỉ bảo tồn âm nhạc truyền thống mà còn mở ra một không gian mới cho sự phát triển nghệ thuật, nơi mà nguồn cội văn hóa được tôn trọng và phát huy.

Biên tập tuyển tập này còn có vai trò quan trọng trong việc lưu giữ và giới thiệu những giá trị âm nhạc dân gian đến thể hệ trẻ. Trong thời đại mà âm nhạc hiện đại đang lên ngôi, việc làm quen với các tác phẩm âm nhạc dân ca sẽ giúp thế hệ trẻ nhận thức rõ ràng hơn về nguồn gốc văn hóa của dân tộc. Điều này không những giúp họ hiểu và trân trọng giá trị của âm nhạc truyền thống mà còn khơi dậy niềm đam mê, cảm hứng sáng tạo trong họ.

Hơn nữa, việc phát huy âm nhạc dân ca Nam Bộ cũng sẽ đóng góp lớn vào việc quảng bá văn hóa phi vật thể của Việt Nam ra thế giới. Âm nhạc không chỉ là một phần của nghệ thuật mà còn là phương tiện giao lưu văn hóa giữa các dân tộc. Khi ca khúc dân ca Nam Bộ được biết đến rộng rãi, nó sẽ góp phần làm phong phú bản sắc văn hóa toàn cầu.

PV: Điểm mới của Tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ là gì?

NSƯT Hương Giang: Tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ không chỉ đơn thuần là một danh sách các tác phẩm âm nhạc, mà còn là một công trình nghiên cứu sâu sắc về âm nhạc dân gian Việt Nam. Điểm mới nổi bật của tuyển tập nằm ở cách hệ thống và phân loại các ca khúc theo từng giai đoạn hình thành và phát triển của âm nhạc Việt Nam. Điều này không chỉ giúp người đọc dễ dàng nắm bắt được lịch sử phát triển của âm nhạc dân ca mà còn mang lại một cái nhìn rõ nét hơn về các xu hướng, thể loại và đặc trưng âm nhạc của từng thời kỳ.

Tuyển tập còn đáng chú ý ở phần giới thiệu hoàn cảnh ra đời của từng tác phẩm, thông tin về tác giả, không gian văn học mà tác phẩm xuất hiện, cũng như chủ đề, nội dung cốt yếu và tính chất của tác phẩm. Những thông tin này giúp sinh viên không chỉ thưởng thức âm nhạc mà còn hiểu rõ hơn về bối cảnh văn hóa, xã hội của thời điểm sáng tác, từ đó làm phong phú thêm trải nghiệm âm nhạc của mình.

Một điểm mới nữa của tuyển tập là việc kèm theo mỗi tác phẩm là mã QR, cho phép người đọc dễ dàng truy cập vào video, âm thanh và tư liệu khác liên quan. Việc này không những giúp cho sinh viên có điều kiện mở rộng phạm vi tham khảo mà còn tiếp cận trực tiếp với các cách trình bày khác nhau của tác phẩm, từ đó nâng cao khả năng biểu diễn và cảm thụ âm nhạc.

Nhóm tác giả của tuyển tập là những người đã có kinh nghiệm trong nghiên cứu, học tập và công tác tại khu vực Nam Bộ, nên họ có điều kiện thuận lợi để tiếp cận và khám phá âm nhạc dân ca Nam Bộ. Với hiểu biết sâu sắc về những đặc tính và âm sắc riêng biệt của miền đất này, nhóm tác giả đã lựa chọn và giới thiệu những thể loại âm nhạc dân ca phong phú, giúp người đọc và sinh viên có cái nhìn sinh động về những giá trị văn hóa âm nhạc của vùng đất Nam Bộ.

Có thể nói, Tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ không chỉ là một tài liệu học tập, mà còn là một công trình nghiên cứu có giá trị, mang đến cho sinh viên những kiến thức và trải nghiệm phong phú về âm nhạc dân ca, từ đó góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của di sản văn hóa dân gian Việt Nam.

PV: Xin chị có thể chia sẻ rõ hơn về kết cấu của Tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ?

NSƯT Hương Giang: Tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ không chỉ là một tài liệu quý giá cho việc giảng dạy và nghiên cứu âm nhạc, mà còn mang trong mình một kết cấu hợp lý, giúp người đọc dễ dàng theo dõi và nắm bắt các thông tin cần thiết. Về kết cấu, tuyển tập được chia thành ba phần chính, ngoài phần Lời nói đầu, Những khái niệm liên quan và danh mục tài liệu tham khảo.

Phần đầu tiên của tuyển tập tập trung vào việc trình bày một bức tranh lịch sử rõ nét về sự hình thành và phát triển của dân ca Nam Bộ. Nội dung này không chỉ giúp độc giả hiểu được quá trình ra đời của các thể loại âm nhạc dân gian trong khu vực mà còn chỉ ra những yếu tố xã hội, văn hóa đã ảnh hưởng đến sự phát triển của chúng. Qua đó, chúng ta có thể thấy được sự phong phú và đa dạng của âm nhạc dân ca trong bối cảnh lịch sử, từ những biến động xã hội, văn hóa đến những sự giao lưu, ảnh hưởng qua lại giữa các vùng miền.

Phần thứ hai của tuyển tập đánh giá những đặc điểm nổi bật của âm nhạc dân ca Nam Bộ. Trong phần này, người đọc sẽ được tìm hiểu về các yếu tố cấu thành nên âm nhạc dân ca Nam Bộ, từ giai điệu, nhịp điệu cho đến lời ca, cùng với các cảm xúc, trạng thái mà âm nhạc truyền tải. Bên cạnh đó, những đặc điểm vùng miền, sự hòa quyện giữa các thể loại âm nhạc khác nhau và những điều kiện tự nhiên, xã hội đã tạo nên sự đa dạng, phong phú cho âm nhạc dân ca cũng sẽ được phân tích một cách sâu sắc.

Cuối cùng, phần thứ ba là phần tâm điểm của tuyển tập, nơi giới thiệu 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ. Mỗi ca khúc trong tuyển tập không chỉ được liệt kê mà còn kèm theo những thông tin chi tiết về tác phẩm, bao gồm hoàn cảnh ra đời, tác giả, chủ đề, nội dung cùng với mã QR dẫn tới video và âm thanh của tác phẩm. Điều này không chỉ giúp sinh viên có cơ hội tiếp cận thực tế mà còn khuyến khích họ tìm hiểu sâu hơn về từng tác phẩm, phát triển kỹ năng cảm thụ, biểu diễn và sáng tạo nghệ thuật.

Tóm lại, kết cấu của "Tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ" được thiết kế hợp lý và chặt chẽ, đảm bảo rằng người đọc không chỉ nhớ được nội dung mà còn có thể cảm nhận được sự phong phú, đa dạng của âm nhạc dân ca Nam Bộ. Tuyển tập này không chỉ có giá trị về mặt học thuật mà còn là một tài liệu tham khảo quý báu cho những ai yêu thích và muốn tìm hiểu sâu về di sản văn hóa âm nhạc của dân tộc.

Một tài liệu như vậy không chỉ đáp ứng nhu cầu nghiên cứu khoa học mà còn hỗ trợ công tác giáo dục đào tạo và thực hành biểu diễn. Việc thiếu hụt tài liệu chuyên sâu có thể tạo ra những rào cản trong việc giảng dạy, dẫn đến sự hiểu biết thiếu sót về âm nhạc dân ca, cũng như cơ hội biểu diễn và phát triển cho các sinh viên trong ngành thanh nhạc. “Tuyển tập 100 ca khúc mang âm hưởng dân ca Nam Bộ" không chỉ là một sự bổ sung quan trọng cho nguồn tài liệu giảng dạy âm nhạc, mà còn đóng góp tích cực vào việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Qua đó, hi vọng tuyển tập này sẽ góp phần làm phong phú thêm chương trình giảng dạy âm nhạc tại các cơ sở đào tạo nghệ thuật, đồng thời khẳng định vai trò của âm nhạc dân ca Nam Bộ trong đời sống nghệ thuật đương đại.

PV: Xin trân trọng cảm ơn!